සටහන – ලලිත් කරුණාරත්න
එක්තරා සරුසාර ගමක හිටි හැටියේ විශාල සාගතයක් ඇති විය. සියළු භවභෝග සම්පත් විනාශ වී ගියේය. ගවයන් එළදෙනුන් නොදන්නා රෝග හැදී මිය ගියෝය. මෙයට හේතුව ගමේ සිටින යම්කිසි කාලකන්ණි පවුලක් යයි සිතූ ගම් ප්‍රධානියා, එම ගම දෙකට බෙදුවේය. කෙමෙන් එම ගමේ එක පැත්තක් සෞභාග්‍යය ලබා ගත්තේ, ගමේ අනෙක් පැත්තට හිටි අඩියේ දැවැන්ත වර්ෂාවක් කඩා වැටී, එහි තිබුණු වැවේ බැම්මද කැඩී ගියේය.
කාලකන්ණි යයි සලකන පවුලක් ගමේ ඒ පැත්තේ සිටී යයි සිතූ මිනිසුන්, මේ ආකාරයට ගමේ සිටිය හැකි අවාසනාවන්තම පවුල කෙමෙන් තේරුහ. ඒ පවුල තෝරන තුරාවට ගමෙන් එක් භාගයක් අවාසනාවෙන් පෙළුණි. අවසානයේ ඉතිරි වූයේ කණවැන්දුම් ගැහැනියක් සහ ඇයගේ කුඩා පුතා පමණි. මුළු ගමටම හෙණයක් වූ මේ අම්මා සහ පුතා ඒ ගම් පළාතෙන්ම නෙරපන ලද්දේය. දැන් ඔවුන් ජීවත් වන්නේ හිඟමන් යැදීමෙනි. එහෙත් හිඟමන් යැදීමට මේ දරුවා එකතු කරගෙන යනවිට කිසි දිනෙක මවටද හිඟමන් ලැබුනේ නැත.
එසේ හෙයින් ඇය කීවේ, තනිවම ගොස් ඔහුගේ ජීවිතය බලා කියා ගත යුතු බවය. ඔහු ගමෙන් ගමට හිඟමනේ ගොස් බොහෝ දුක් විඳ, සිඟමන් යැදීමට වඩා තමා විසින්ම වැර වෑයමෙන් මහන්සි වී යමක් කර ජීවිතය නඩත්තු කල යුතු යයි සිතුවේය. දැන් මේ දරුවා කෙමෙන් උස මහත්වූ, තාරුණ්‍යයේ එළිපත්තට පැමිණි කෙනෙකි.
කිසිම කෙනෙක් නොයන කැලෑ මායිමක ඔහු හේනක් අටවා ගත්තේය. එහි ඇති කැලෑව කපා, බිම සකස් කර පාත්ති දැමූ ඔහු, උඳු වැපිරුවේය. දැන් උඳු වගාව සරුවට වැවී ගෙන එයි. උඳු නෙලීමේ කාලය එනවිට ඔහු ඊට ලැහැස්ති වූයේය. නමුත් ඔහුගේ අවාසනාවට උඳු නෙලීමට යාබද ගම් වල කිසි කෙනෙක් ඔහුගේ සහායට නොපැමිණීයහ. උඳු ඉක්මනින් නෙළිය යුතුය. තරුණයා මහන්සි නොබලා උඳු නෙලීම ආරම්භ කළේය. දින කීපයකින් හේනේ තිබුණු සියළු උඳු නෙලා අවසාන කල ඔහු ඒ සියල්ල එක ගොඩකට එකතු කළේය.
අවසාන දිනයේ ඔහු බොහෝ විඩාවට පත් වුවද, ඔහු ඒ දැවැන්ත උඳුගොඩ දෙස බලා සිටියේ මහත් සතුටිනි. හෙට දිනයේ උඳු සුද්ද කර පොළට ගොස් විකිණිය යුතුය සේ ඔහු සිතුවේය. එම මළ හිරු බසින සැන්දෑවේ ඔහුගේ හේන දෙසට කොර ගසමින් එන කළු පැහැ අපිරිසුදු යාචකයෙකි. ඔහු මේ තරුණයා අසලට විත් මෙසේ කීවේය. … “උඳු ගොඩ කොපමණ ලොකු වුනත්, ගොඩින්ම ලාහයි…! … කියා හේ බස්නාහිර දෙසට හැරී නොපෙනී ගියේය.
මේ කියමන සහ යාචකයා ගැන උනන්දුවෙන් බලා සිටි තරුණයා ඒ යාචකයා ගේ ලකුණු ගැන සිතුවේය. ඔහු එන විට කපුටන් රැළක් පැමිණි බවද, ඔහුගේ ඇස් කහ පැහැ බවද, උසැති කෙනෙක් බවද, නහර ඉල්පී ගිය අවාසනාවන්ත හිඟන පෙනුමක් ඇති කෙනෙක් බවද ඔහු දුටුවේය. හේ කවරෙක්වත් නොව, අවාසනාව ගෙනෙන ‘සෙනසුරා’ බව තරුණයා අවබෝධ කර ගත්තේය. මෙතෙක් මහන්සි වී වවා ගත් උඳුගොඩෙන් ලැබෙන්නේ එකම එක ලාහක් බව දැන ගැනීම ඔහුගේ සිත පාරවන්නක් විය.
එහෙත් ඔහු ඉන් සැලුනේ නැත. ඔහු දිගින් දිගටම හිඟන්නා කියූ දෙය ගැන කල්පනා කළේය. අවසානයේ, ඔහුට හොඳ නුවණක් පෑදිණ. එනම් මහන්සි නොබලා මේ උඳුගොඩ වෙනස් කල යුතු බවය. ඔහු ඒ උඳුගොඩ කුඩා උඳුගොඩවල් දහස් ගණනකට වෙන් කළේය. පසු දින තරුණයා වීර්යයෙන් යුතුව උඳු සුද්ද කිරීම ආරම්භ කර විශාල උඳු අස්වැන්නක් ලබා ගත්තේ, ඒ හැම කුඩා උඳුගොඩ කින්ම ලාහ බැගින් උඳු ලැබීමෙනි. උඳු අස්වැන්නෙන් ලැබුණු මුදලෙන් තරුණයාගේ දියුණුව ආරම්භ විය.
කලකට පසු දුක් විඳින තරුණයා දැකීමට එහි පැමිණි සෙනසුරා දුටුවේ, රජ සැප විඳින තරුණයාය. සෙනසුරා ඔහුට නමස්කාර කර නොපෙනී ගියේය.
කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ ඇති මේ ගම්මානයට අද දින ‘උඳුගොඩ’ යයි කියති.
මේ කතාව පටබැඳි කතාවක් වෙන්න ඇත. එහෙත් මෙයින් ගත හැකි දේවල් තිබේ. එකක් වන්නේ ජ්‍යෝතිෂයේ කියැවෙන ශනි ගේ ස්වභාවය හෙවත් දුක් දෙන ස්වභාවය මිනිසෙක්ට බලපාන අයුරුයි. ඒ තරුණයා මහන්සි නොවුවා නම් දුක් පීඩා වලින්ම ඔහු මිය යන්නට ඉඩ තිබිණි. අනෙක් අතට හින්දු ජ්‍යෝතිෂයේ දැක්වෙන්නේ සහ විශේෂයෙන් පෙන්වා දෙන්නේ ‘කර්මය’ යන නියාමය ගැන පමණි.
එහි පෙන්වන කර්ම ශුන්‍ය කර ගැනීමේ පුද පූජා විධි තිබුනද, බොහෝ පුද පූජා විධි බ්‍රාහ්මණයන්ට ලාභ ලැබෙන සේ සකස් කර ඇති බව පැරණි පොත් පත් බලන විට පෙනේ.
ඒ පූජාවන්ට වැඩියෙන්ම රැවටෙන්නේ දේශපාලනඥයන් ය. ඉන්දියානුවන් පමණක් නොව ලංකාවේ දෙස්පාලුවන්ද, තිරුපති වැනි ස්ථාන වලට ගොස් රැවටෙනවා අප දැක ඇත්තෙමු. ඕනෑම මිනිසෙක් තමා උපතින් ගෙන ආ කර්ම රාශියක් ඇත. ඒවා වෙනස් කිරීමට තිරුපති යෑම හෝ විශාල මිළක් වැයවෙන පූජා කිරීමේ තේරුමක් නැත. ඒවා කරන්නට හැකි ක්‍රමය ඉහත කී තරුණයා කර පෙන්වූයේය.
ඉහත කතාවෙන් නම් පෙනෙන්නේ ශනි හෙවත් සෙනසුරා ට එපමණ මොළයක් නැති බවත්, උට්ඨාන වීර්යයෙන්ම සෙනසුරා පැරදවිය හැකි බවත්ය.